Bilanço Nedir? Nasıl Düzenlenir?
Bilanço Nedir? Nasıl Düzenlenir?
Bilanço, işletmenin belirli bir tarihteki iktisadi değerlerinin kaynaklarını ve bu değerlerin hangi alanlara yatırıldıklarını gösteren ve varlıklar = borçlar + öz kaynaklar biçimindeki muhasebe eşitliğine dayanan tablodur.
Bilanço, muhasebede bulunan raporlar içerisinde en değerli raporlardan birisidir. Biçimsel olarak dört (4) bölümden oluşur.
1- Bilanço Başlığı
2- Aktif Kısım
3- Pasif Kısım
4- Dip Notlar
1- Bilanço Başlığı: Bilanço başlığında mutlaka bulunması gereken üç (3) ana kısım vardır. Bu kısımlar oluşturulmazsa bilanço raporu karışıklığa sebep olur.
2- Aktif Kısım: Bilançonun sol tarafında bulunur ve işletmenin varlıklarını ( işletmenin elinde bulunan varlıklar ve alacaklarının toplamı ) gösteren kısımdır.
3- Pasif Kısım: Bilançonun sağ tarafında bulunur ve işletmenin kaynaklarını ( işletmenin sermayesi ve borçlarının toplamı ) gösteren kısımdır.
4- Dip Notlar: Bilançonun daha anlaşılabilir ve yorumlanabilir olması için gerekli olan açıklamanın bulunduğu kısımdır.
Bilanço İlkeleri:
Bilançoda yer alacak olan bilgilerin hangi şartları taşıması gerektiğini söyleyen ilkelerdir.
1- Varlık İlkeleri: İşletmenin bilanço dönemi içerisinde paraya dönüşebilecek varlıkları, bir dönemden uzun süre içerisinde paraya dönüşebilecek varlıkları, vadesi bir dönemin altına düşen duran varlıklarını, birikmiş amortismanlar, alacakların özelliklerine gruplamalar ve kesin olmayan alacaklar için tahakkuk bulunmalıdır.
2- Kaynak İlkeleri: Vadesi bir dönemin altına düşen borçlar kısa vadeli kaynaklara aktarılmalı, tüm borçlar gösterilmeli, vadeli borçlar bilanço günündeki değere indirilmeli ve borçlar türüne göre ayrılmalıdır.
3- Öz Kaynak İlkeleri: İşletme sahibi veya ortakların hakları gösterilmeli, sermaye payları özelliklerine göre gösterilmeli, net öz kaynak gösterilmeli, zararlar öz kaynaklardan düşülmeli ve sermaye yedekleri gelir olarak tabloya aktarılmamalıdır.
Bilançonun Yapısı:
Bilanço, varlık ve kaynak olmak üzere iki kısma ayrılır. Her varlığın mutlaka bir kaynağı olmalıdır ve varlık kaynak toplamları eşit olmalıdır.
1- Varlıklar: Varlık, işletmenin sahip olduğu ve değeri para ile ifade edilebilen değeridir. Varlıklar; dönen ve duran varlıklar olmak üzere ikiye ayrılır.
a- Dönen Varlıklar: İşletmenin dönem içerisinde edindiği ve işletmeye faydası dönem sonunda bitecek olan varlıklardır.
b- Duran Varlıklar: Satılmak amacıyla alınmayan ve birden fazla dönem boyunca kullanılabilen varlıklardır.
2- Kaynaklar: İşletmenin ihtiyaçlarını karşılamak için edinilen mal ve hizmetlerin bulunduğu gruptur. Üç (3) kısımda incelenir.
a- Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: Bir dönem veya daha kısa süre içerisinde ödenmesi gereken borçların bulunduğu kısımdır.
b- Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: Bir dönemden daha uzun bir süre zarfında ödenmesi gereken borçların bulunduğu kısımdır.
c- Öz Kaynaklar: İşletme sahibi veya ortaklarının, işletmeye koydukları sermaye ve benzeri varlıkların bulunduğu kısımdır.
Bilançonun Temel Denkliği:
Bilançoda yer alan her varlığın bir kaynağı bulunmak zorundadır. Çünkü işletme bir varlığa sahip olabilmesi için bir kaynağa sahip olmalıdır. Bu nedenle Varlıklar = Kaynaklar denkliği temel alınır.
Varlıklar = Kaynaklar
Aktifler = Pasifler
=> Dönen Varlıklar + Duran Varlıklar = Kısa Süreli Yabancı Kaynaklar + Uzun Süreli Yabancı Kaynaklar + Öz Kaynaklar
Bu denkleme dayanarak sermaye hesabını da yapabiliriz.
Sermaye = Varlıklar – ( Kısa Vadeli Kaynaklar + Uzun Vadeli Kaynaklar + Öz Kaynaklar )
